Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu, thu trực tiếp trên thu nhập nhận được của cá nhân trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm hoặc từng lần phát sinh.
Đặc điểm
Thuế thu nhập cá nhân là một hình thức động viên mang tính bắt buộc trên nguyên tắc theo luật định. Phân phối khoản thu nhập qua thuế thu nhập cá nhân gắn với quyền lực, sức mạnh của Nhà nước.
Do
thuế thu nhập cá nhân là khoản thuế trực thu, vì vậy người chịu thuế cũng là người nộp thuế không có sự chuyển dịch gánh nặng chịu thuế cho người khác.
Thuế TNCN là khoản đóng góp không hoàn trả trực tiếp cho người nộp. Nó vận động một chiều, không phải là khoản thù lao mà người nộp thuế phải trả cho Nhà nước do được hưởng các dịch vụ Nhà nước cung cấp.
Đối tuợng nộp thuế:
Căn cứ vào Điều 1, Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về người nộp thuế như sau:
“Người nộp thuế là cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân, Điều 2 Nghị định số 65/2013/NĐ-CP ngày 27/6/201 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều luật thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN (sau đây gọi tắt là Nghị định số 65/2013/NĐ-CP), có thu nhập chịu thuues theo quy định tại điều 3 Luật Thuế TNCN và Điều 3 Nghị định số 65/2013/NĐ-CP.”
Thu nhập chịu thuế và căn cứ tính thuế
Căn cứ vào Điều 3, Thông tư 111/2013/TT-BTC thu nhập chịu thuế bao gồm 10 loại thu nhập như sau:
- Thu nhập từ kinh doanh.
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công.
- Thu nhập từ đầu tư vốn.
- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn.
- Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.
- Thu nhập từ trúng thưởng.
- Thu nhập từ bản quyền.
- Thu nhập từ nhượng quyền thương mại.
- Thu nhập từ nhận thừa kế.
- Thu nhập từ nhận quà tặng.
Miễn thuế, giảm thuế
Các khoản thu nhập được miễn thuế:
Căn cứ vào Điều 4, Luật thuế TNCN 04/2007/QH12 có quy định về các trường hợp được miễn thuế như sau:
Thu nhập từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ theo quy định của Bộ luật Lao động.
- Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội trả.
- Thu nhập từ học bổng.
- Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ…
- Thu nhập nhận được từ quỹ từ thiện.
- Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài
- Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.
- Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở.
- Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân
- Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản.
- Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản.
- Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp để hợp lý hoá sản xuất nông nghiệp.
- Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường chưa chế biến thành sản phẩm khác.
- Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ; thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ.
- Thu nhập từ kiều hối được miễn thuế.”
Giảm thuế:
Đối tượng nộp thuế gặp khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo ảnh hưởng đến khả năng nộp thuế thì được xét giảm thuế tương ứng với mức độ thiệt hại nhưng không vượt quá số thuế phải nộp.
Kê khai, nộp thuế
Tổ chức, cá nhân trả thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân và cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu
thuế thu nhập cá nhân thực hiện khai thuế và quyết toán thuế theo hướng dẫn về thủ tục, hồ sơ tại văn bản hướng dẫn về quản lý thuế.
Như vậy, có 2 đối tượng phải kê khai nộp thuế, quyết toán thuế thu nhập cá nhân, đó là :
Tổ chức, cá nhân chi trả
Cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân
Xem thêm tại: Phần mềm nhân sự Vhro